UPV/EHUko Zientziaren, Teknologiaren eta Berrikuntzaren Astearen hogeita laugarren edizioa gaur hasi da. Bost egunez jarduera ludiko, dibertigarri eta pedagogikoz beteriko egitaraua eskainiko du, publiko guztiei zuzendua. Jarduera horien guztien xedea da euskal gizartea zientziaren eta teknologiaren mundura erakartzea eta zientzia entzuteko, dastatzeko, behatzeko, ukitzeko eta zientziarekiko ilusioa izateko gonbita egitea. Zientzia Astea Bilbon, Barakaldon, Donostian eta Gasteizen izango da.

Eva Ferreira, UPV/EHUko errektorea, Juan Ignacio Pérez Iglesias, Eusko Jaurlaritzako Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailburua, Itziar Urtasun, Bilboko Udaleko Berdintasun eta Jaietako zinegotzia, eta Bizkaiko Campuseko errektoreorde Gorka Moreno izan dira inaugurazioan. “Unibertsitatearen lana ez da bakarrik ikertzea eta irakastea (ikasgeletan, laborategietan). Unibertsitatearen lana zientzia gizarte osora zabaltzea ere bada. Bestela, ez genuke gure lana ondo egingo”, nabarmendu du errektoreak. Bestalde, Juan Ignacio Pérez Iglesias sailburuaren iritziz, “ikusten den zientzia bakarrik maita eta desira daiteke”, eta, beraz, Zientzia Astea bezalako jardueren garrantzia azpimarratu du, “publiko orokorraren eta agintarien interesa pizten baitute zientzia eta teknologia babes ditzaten”. Azkenik, Itziar Urtasun zinegotziak Zientzia Asteak nesken artean bokazio zientifikoa sustatzeko duen ahalmena azpimarratu du.

Doako 200 jarduera

Edizio honetarako, Zientzia Asteak eskaintza paregabea prestatu du, guztira doako 200 jarduera baino gehiagorekin. Hurbilduko direnek txoko zientifikoetan, tailerretan, txangoetan, bisita gidatuetan, lehiaketetan parte hartu ahal izango dute, baita Zientzia Clubeko monologoez (zientzia, musika eta umorea batzen dituen formula), hitzaldiez, erakusketez eta abarrez gozatu ere. Aurtengo leloa “Ur tantaka, zientzia zurrustaka” da.

Jarduera guztiak doakoak dira, eta tailerretarako, txangoetarako eta bisita gidatuetarako baino ez da beharrezkoa izena ematea. 6.300 pertsonak baino gehiagok eman dute izena jada hainbat jardueretan, eta, nahiz eta horietako asko beteta egon, oraindik plaza libreak daude. Izen-ematea doakoa da, eta hemen aurki daiteke izena emateko moduari buruzko informazio guztia eta egitarau osoa: www.zientzia-astea.eus.

Halaber, Zientziaren, Teknologiaren eta Berrikuntzaren Asteak bisita antolatuak eskaintzen ditu Bigarren Hezkuntzako eta Batxillergoko ikastetxeentzat. Ekimen horren arrakasta itzela izan da. Horrenbestez, azaroaren 6tik aurrera, Euskadi osoko milaka ikasle baino gehiago gerturatuko dira Zientzia Astearen egoitzetara itsaso zientzia, ingeniaritza, kimika, fisika, neurozientzia, astronomia eta kazetaritzako txoko eta tailerrez gozatzeko. Eskola ordutegiez kanpo, publiko orokorra ere gertura daiteke txokoetara, irekita egongo baitira Zientzia Asteak irauten duen bitartean.

Zientzia Asteak aukera paregabea eskaintzen du aurrerapen zientifikoak ezagutzeko eta ulertzeko, UPV/EHUko ikertzaileen eskutik. Ikus-entzuleek hainbat emakumek zientziari eta planetaren babesari egindako ekarpenak ezagutu ahal izango dituzte, baita organismoek biosistemetan bizirik irauteko nola laguntzen duten ulertu ere, edo eguneroko bizitzan kimika deskubritu. Robotikarako, telekomunikazioetarako, ingeniaritza elektronikorako eta energia berriztagarrietarako lekua ere badago, eta askoz gehiago.

Zientziaren arlo guztiak, publiko guztientzat, 4 egoitzatan

Bilbon, Bizkaia Aretoak 60 jarduera hartuko ditu azaroaren 6tik 10era. Zientziaren eta ezagutzaren arlo ugarirekin lotutako 18 txoko egongo dira; besteak beste, matematikarekin, bioteknologiarekin, ingeniaritzarekin eta emakumeek ikerketan duten zereginarekin lotutakoak. 27 tailer ere eskainiko dira, eta itsas zientzietatik hasita, sendagai edo gerrako kazetarien lan-baldintzak ere ezagutuko ditugu. Gainera, 2 hitzaldi, 3 erakusketa eta 4 ikuskizun antolatu dira, besteak beste, Zientzia Clubeko bakarrizketak. Urtero bezala, Zientzia Astea Bizkaia Aretotik kanpo ere egongo da, 6 ibilbide didaktikorekin, eta, besteak beste, Arrigorriagako sekretuak ezagutuko ditugu, eta gizateriaren historia, Bilboko itsasadarrean barkuan egingo dugun ibilaldi baten bidez.

Zientzia Astea Barakaldoko Clara Campoamor Zentro Zibikoan ere ospatzen da, Bilboko data berdinetan. Gaur, hilak 6, programa hasiko da, 39 proposamen guztira: 2 txoko, 21 tailer, 5 ibilbide didaktiko, hitzaldi bat, 6 erakusketa eta 4 ikuskizun.

Donostian, Tabakaleran, Zientzia Astea azaroaren 7tik 9ra izango da, 24 jarduerarekin. 10 txoko eta 8 tailer egongo dira, eta robotika, psikologia edo indarkeria bezalako gaiei buruzko jarduerak, jolasak eta erakustaldiak, ibilbide didaktiko bat, erakusketa bat eta 3 ikuskizun proposatuko dituzte.

Gasteizen, Zientzia Astearen egoitza nagusia Bibat Museoan egongo da, azaroaren 7tik 10era, eta 41 proposamen izango dira guztira. 11 txoko eta 8 tailer egongo dira, eta, modu dibulgatiboan, hizkuntzaren zientziara, arkeologiara eta uraren mikrobiologiara hurbilduko gaituzte. Ibilaldiak egingo dituzte, eta Arakako ur araztegia edo Zadorra ibaiko korridorea ezagutzeko aukera izango dugu. 6 hitzaldi, 3 erakusketa eta 2 ikuskizun ere antolatu dira.

Aurtengo nobedadeen artean, berrikuntza matematikoari eta Debussyren iraultza musikalari buruzko kontzertu komentatua, gerrako kazetaritzari buruzko tailerra, edo fisika eta surfa uztartzen dituen erakusketa nabarmentzen dira. Gainera, UPV/EHUko kazetaritzako ikasleek Zientzia Clubeko aurkezpenak egingo dituzte.

Zientzia Asteko programa osatzen dute lau hirietan ikusi ahal izango den ikuskizun zientifiko batek eta Argazki Geologikoen XVI. Lehiaketak. Bestalde, aurreko urteetako arrakasta handiaren ondoren, Zientzia Club gai eta bakarrizketa berriekin dator. Umorea, musika eta, noski, zientzia  dira Zientzia Club formularen hiru osagaiak, eta UPV/EHUko espezialistek gai zientifikoei buruzko hitzaldi laburrak eskainiko dituzte. Hauek izango dira Zientzia Clubeko lau saioak: azaroaren 7an (osteguna), Barakaldon; azaroaren 8an (ostirala), Gasteizen; eta azaroaren 9an (larunbata), Bilbon, 19:00etan, eta azaroaren 8an (ostirala), Donostian, 19:30ean. Sarrera librea izango da, leku guztiak bete arte.

Zientzia Astea 2024 UPV/EHUk antolatzen du, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren laguntzarekin eta Arabako Foru Aldundiaren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren, Barakaldoko Udalaren, Donostiako Udalaren, Gasteizko Udalaren, Vital Fundazioaren, Metro Bilbaoren eta Ecampusen babesarekin. Jarduera batzuk G9-Science4All eta ORE4Citizens proiektuen barruan sartzen dira. Proiektu horiek Europako Batzordeak finantzatzen ditu, Marie Sklodowska-Curie/(MSCA) Ekintzen bidez. Europan karrera zientifikoak sustatzeko ekimena da, eta Horizonte Europa, EBko Ikerketako eta Berrikuntzako Esparru Programaren barruan dago.